Traumatski poremećaji komunikacije

Šta je trauma?

Pojam trauma označava povredu, ranu. Fizička trauma podrazumeva narušavanje anatomske strukture i potpuni ili delimični gubitak funkcije povređenog organa koji nastaje kao posledica delovanja mehaničkog spoljnog faktora.

Koji su uzroci povreda glave?

Trauma glave je česta pojava kod dece i mlađih osoba. Najčešči uzroci su.

saobračajne nesreće
padovi
fizički napadi
sportske povrede
povrede nanete vatrenim oružjem

Poremećaji komunikacije

Poremećaji komunikacije (govora i jezika) kod traumatskih oštećenja mozga ispoljavaju nešto drugačiju kliničku sliku u odnosu na poremećaje komunikacije koji nastaju kao posledica cerebrovaskularnih oboljenja (moždanog udara).

Razlika se ogleda u tome što je kod traumatske etiologije reč o kognitivno-komunikativnom poremećaju, dok se kod cerebrovaskularnih oboljenja ređe javljaju ispadi u domenu kognitivnh funkcija. To podrazumeva ispade u domenu pažnje, pamćenja, mišljenja, organizovanja sadržaja. Svi ovi elementi su neophodni za govor i razumevanje govora.

Razlika je i u oblicima afazičkih sindroma. Kod traumatskih oštećenja češće su zastupljeni fluentni oblici afazija (anomička i transkortikalna senzorna afazija) odnosno češće se javljaju afazije sa tečnom govornom produkcijom, a dominantnim ispoljavanjem simptoma u imenovanju i razumevanju.

Deficiti u govoru

nejasna produkcija reči
poremećaji glasa – hrapav ili nazalan glas
usporen govor koji može biti posledica postojanja motornog govornog poremećaja
smetnje u gutanju
potpuni gubitak govora

Deficiti u jeziku

deficit imenovanja – nemogućnost prisećanja željene reči
nekoherentan govor – nepovezan sadržaj
izmišljanje priča
ponavljanje istih priča
brz govor
poremećaji čitanja i pisanja
otežano praćenje brzog govora
nerazumevanje složenog verbalnog sadržaja
deficit pažnje koja ometa razumevanje govora
nemogućnost izvršavanja višestrukih naloga
teškoće u razumevanju pročitanog materijala

Poremećaji kognitivnih funkcija

deficit pažnje
deficit pamćenja
teškoće u osmišljavanju sadržaja
nemogućnost rasuđivanja

Poremećaji verbalne komunikacije kod traumatskih oštećenja mozga

Afazija
Dizartija
Apraksija govora
Mutizam
Oštećenje diskursa
Neafazički poremećaji jezika

Vuković, 2010.

Ko se bavi dijagnostikom i terapijom traumatskih poremećaja komunikacije?

Logoped je stručnjak koji se bavi dijagnostikom i rehabilitacijom poremećaja komunikacije koji nastaju kao posledica traumatskih oštećenja mozga.

Pored logopeda, neuropsiholozi su važni članovi tima jer se u ovim stanjima često javljaju i poremećaji kognitivnih funkcija.

Porodica i društvo imaju važnu ulogu u životu ovih osoba. Njihova podrška je neophodna kako bi uspeli da pronađu kompenzatorne mehanizme ili da povrate izgubljene govorno-jezičke i kognitivne sposobnosti.